Senilna degeneracija makule

Senilna degeneracija makule (age macular degeneration) je vodeći uzrok sljepila u razvijenim zemljama i jedan od najvećih oftalmoloških problema današnjice. Obično se javlja kod starijih osoba, i obično poslije 65. godine života. Produženjem životnog vijeka, gubitak vida kao posljedica degeneracije makule postaje sve veći problem.

Senilna degeneracija makule je bolest makule (žute mrlje), odnosno dijela retine koji je zadužen za centralni vid i razlikovanje detalja. Makula se sastoji od Parajumper Jakke fotoreceptora (ćelije koje apsorbuju sliku i povezuju je s nervnim završecima koji omogućuju razaznavanje predmeta, lica, detalja, vožnju, čitanje, razlikovanje boja).

Sama makularna degeneracija obično ne dovodi do totalnog gubitka vida. Pacijenti mogu da se služe vidom i da brinu sami o sebi, čak i u kasnim stadijumima degeneracije makule. U pojedinim slučajevima, vid nije tako jako oštećen. S druge strane, u nekim slučajevima gubitak vida može biti brz i bolan,i ovaj oblik se može javiti u slučajevima vlažne senilne degeneracije makule.

Vrste

Senilna degeneracija makule može biti:

Suva degeneracija makule nastaje oštećenjem retinalnog pigmentnog epitela I gubitkom fotoreceptora i postepeno smanjuje centralni vida. Oko 90% ljudi ima ovu vrstu senilne degeneracije makule. Ovo je lakši obik AMD. Vid se postepeno smanjuje, ali mnogo manje nego kod vlažne degeneracije makule.

Vlažna degeneracija makule se još naziva neovaskularna degeneracija makule. Ovo je teži oblik AMD. Prouzrokovana je urastanjem krvnih sudova sa lošom gradjom na retini kao i ispod nje. Zbog ovoga dolazi do krvarenja i sakupljanja tečnosti oko tačke
Parajumper Jakke Oslo jasnog vida. Stvaraju se ožiljci,koji dovode do teških oštećenja vida. U nekim slučajevima u vrlo kratkom periodu dolazi do velikog gubitka vida. Oko 10% ljudi ima ovaj oblik AMD.

Rizici kod nastanka senilne degeneracije makule

Degeneracija makule se kod velikog broja ljudi javlja kao prirodan proces u starenju. Rizik dobijanja ove bolesti raste s godinama života. Jedan od najvećih faktora rizika ove bolesti jeste genetska prisutnost ove bolesti u Vašoj familiji.

Ostali faktori su:

• Pušenje
• Gojaznost
• Nedovoljna fizička aktivnost
• Loša cirkulacija
•  Pretjerano izlaganje svijetlosti (UV zračenje)
• Povećan holesterol

Simptomi

AMD izaziva različite simptome zavisno od organizma. U početnoj fazi, mnogi i ne primjete simptome senilne degeneracije, ali većina pacijenata se u ranoj fazi žali na deformaciju slova i linija, u centralnom vidnom polju javljaju se tamne ili prazne mrlje, prisutna je kontrastna osjetljivost, teško razlikovanje boja.

Ova bolest nerijetko zahvata jedno oko, dok drugo ostaje zdravo godinama. U slučaju javljanja AMD na oba oka, simptomi su lakše uočljivi tj. brzo se uočava deformacija centralnog vida (npr. pri gledanju na sat, vi cete vidjeti kazaljke zamagljeno, dok ćete sate vidjeti jasno).

Rano detektovanje bolesti je od krucijalnog značaja kod senilne degeneracije makule.

Degeneracija makule se može dijagnostifikovati detaljnim oftalmološkim pregledom koji podrazumijeva pregled očnog dna.

Amslerov test

Amslerov test je jedan od načina kojim se može ispitati funkcija makule. Ovaj test možete uraditi i sami, i evo kako:

Budite na 30 cm udaljenosti od monitora. Gledajte u središnju tačku u kvadratu. Ako je Vaš vid ispravan, linije na samom kraju kvadrata mogu Vam se učiniti nejasne. To je sasvim u redu.

U suprotnom slučaju, iskrivljenost kvadratića i linija ukazuju na promjene na makuli. U ovom slučaju oftalmološki pregled je obavezan, i u što kraćem roku ga zakažite.

Pacijenti koji imaju smetnje koje ukazuju na bolest mrežnjače ili makule, mogu ovaj test primjenjivati sami, u odredjenim vremenskim razmacima, da bi vidjeli da li je došlo do napredovanja bolesti.

Liječenje

Zavisno od vrste i stadijuma ove bolesti, primjenjuje se odredjena terapija.

Trenutno ne postoji ni jedna uspiješna terapija u liječenju suve degeneracije makule, ali se njen progres može zaustaviti u jednom od stadijuma. U početnoj fazi suve degeneracije treba koristiti vitaminske dodatke. Mnoge naučne studije su dokazale da uzimanje vitamina C, E i A, kao i ishrane bogate luteinom i zeaksantinom (antioksidansima) usporava progresiju suve senilne degeneracije makule. Savjetuje se izbjegavanje pušenja, i nezdravog načina života. Generalno, boravak u prirodi, zdrava ishrana, i fizička aktivnost može biti od velike pomoći.

Kod vlažne AMD u početnoj fazi (s novoformiranim krvnim sudovima) obično se daje terapija ljekovima (npr. ubrizgavanje Avastin-a direktno u staklasto tijelo) u kombinaciji sa posebnim tretmanom, PDT (fotodinamska terapija). Cilj ovog tretmana je da se dijagnostifikovane promjene zaustave i vid ne deteriorira dalje, već se zadrži na odredjenom nivou. Dakle, uništenje nepravilnih krvnih sudova koji se formiraju na retini. Takodje u obzir može doći i terapija STEM ćelijama.