Kratkovidost
Kratkovidost je refrakciona anomalija u kojoj se slika posmatranog predmeta stvara ispred retine(mrežnjače).Zraci idu divergentno prema mrežnjači, na kojoj nastaju nejasne slike u vidu krugova raspršenja. Kratkovidi ljudi na blizu vide relativno dobro, ali udaljene predmete vide nejasno. Znak kratkovidosti je nemogućnost jasnog sagledavanja udaljenih predmeta. Ova očna mana se takodje naziva miopija.
Vrste kratkovidosti
Kratkovidost se ,prema jačini, dijeli na malu, srednju I visoku. Mala je do -3, srednja od -3 do -7 (do -9 po nekim autorima) I sve preko toga visoka.
Postoji nekoliko vrsta kratkovidosti:
Prelomna kratkovidost se javlja zbog jače zakrivljenosti rožnjače, plitke prednje komore, skleroze nukleusa sočiva, grča akomodacije itd.
Osovinska kratkovidost pojavljuje se usljed rastezanja očne jabučice I produženja osovine oka. Ona često ide sa promjenama na očnom dnu I zove se progresivna kratkovidost. Ona može da napreduje do -30. Nasuprot njoj, stacionarna kratkovidost se zove I školska miopija I ona se obično zaustavlja ili u pubertetu ili u 21. godini života.
Indeksna kratkovidost nastaje zbog previsokog indeksa loma svjetlosti očne vodice, nukleusa sočiva ili preniskog indeksa loma staklastog tijela u slučaju senilne kratkovidosti,dijabetesa, uveitisa, traume, trovanja ljekovima.
Kratkovidost prouzrokovana promjenama veziva sklere I korneje nastaje zbog endokrinih oštećenja kod mongoloidizma, avitaminoza, pomanjkanja lipoida I masti u ishrani.
Kratkovidost usljed grča akomodacije nastaje kod pomicanja sočiva prema naprijed.
Po razvoju kratkovidosti, postoje:
Stacionarna (školska) kratkovidost je manja od –8. Javlja se u školskom uzrastu i svoj vrhunac dostiže do 21. godine života.
Progresivna kratkovidost raste tokom čitavog života i može doći i do –30.
Noćna kratkovidost dolazi do izražaja u večernjim satima, posle nekog vremena provedenog u polutami. To je normalna pojava kod svih ljudi, dakle i onih sa normalnim vidom. Dostiže najviše do -2 , a kod kratkovidih osoba, za toliko povećava njihovu, već postojeću kratkovidost, tako da i oni lošije vide noću.
Teorije o postanku kratkovidosti
Postoje mnoge teorije o postanku I razvoju miopije.
1.Biološke teorije I hereditet – Donders je postavio mišljenje o nasljednosti miopije.
Steiger smatra da je miopija jedna fiziološka varijacija u razvoju oka s obzirom na rast u dužinu prema hipermetropiji I emetropiji, s obzirom na binominalnu varijabilnu krivulju razvoja refrakcije oka.
Vogt smatra da je rast mrežnjače odlučujući faktor za rast oka u dužinu.
2.Mehaničke teorije – Cohn je zastupao mišljenje da rad na blizinu izaziva kratkovidost, naročito uz slabo osvjetljenje, dugotrajno čitanje uz loše držanje tijela sa sagnutom glavom I zastojem krvi u glavi zbog uskog okovratnika, zbog pritiska, naročito kod školske miopije,koja se razvija tokom srednje škole.
3.Konstitucionalne teorije – Arlt je smatrao da postoji prirodjena slabost, stanjenost i manja vrijednost beonjače na zadnjem polu oka, koja je neotporna prema očnom pritisku,pa se zbog toga oko izdužuje na zadnjem polu.
Stilling je smatrao da niska gradja orbita dovodi do pritiska na bulbus sa strane gornjeg kosog mišića.
Manhardt je za uzrok miopije smatrao veliku pupilarnu distancu s pritiskom unutrašnjeg I vanjskog ravnog mišića na oko.
Lindner smatra da se sclera na zadnjem polu stanjuje zbog slabo izgradjene laminae suprachorioideae I patološke mijene materija u choriocapillarisu žilnice sa zastojem krvi, nagomilavanjem raspadujućih produkata mijene materije sa Eppingerovom seroznom upalom u vezivu zbog transudacije, što se najčešće dešava pri dugotrajnom I napornom čitanju.
Na taj način se razvija chorioscleritis posterior na zadnjem polu, gdje tada I normalni očni pritisak izbočuje zadnji pol oka kod progresivne miopije.
“Život u kutiji”
Broj ljudi zahvaćen kratkovidošću je u konstantnom rastu, što se, izmedju ostalog, tumači promenom načina života.
Ovo se takodje može objasniti i ograničenim prostorom u kojem živimo i radimo. Nauka ovu pojavu naziva fenomenom “života u kutiji”. Živimo u kutiji (kuća, stan), gledamo u kutije (TV, kompjuter, telefon), vozimo se u kutiji (automobil, voz, autobus), radimo u kutiji (kancelarije), provodimo slobodno vreme u kutiji (kafići, restorani, diskoteke, pozorišta, bioskopi).
Suprotno životu u gradu, prirodna sredina pruža čoveku široke horizonte, mnogo zdravije i primerenije biološkim svojstvima ljudskog oka.
Prvi znaci
Ako se naprežete kada gledate na daljinu, ako morate da približite knjigu da bi vidjeli sitno ispisana slova, ako ne prepoznajete prijatelje na većoj udaljenosti od vas, ako vidite zamućeno udaljene predmete, vrlo je vjerovatno da imate neki oblik kratkovidosti.
Liječenje kratkovidosti
Kratkovidost se može ispraviti, i potrebno je djelovati na vrijeme jer se stanje može pogoršati. Posle detaljnog oftalmološkog pregleda, i postavljene dijagnoze, oftalmolog će vam pripisati dioptriju koja ima negativan predznak (-). Kratkovidost se dalje rješava nošenjem naočara, sočiva ili hirurškim putem,najčešće laserom. Zavisno od stepena kratkovidosti oftalmolog će Vam reći da li naočare ili sočiva treba uvijek nositi, ili samo povremeno. Veoma je važno pridržavati se savjeta ljekara, jer u tom slučaju spriječavate dalji rast dioptrije, kao i moguće komplikacije. Osobe s dioptrijom većom od – 6 imaju veći rizik od komplikacija, pa je potrebna češća kontrola.